کولی سوور

طوپی سوور


ئةی طوپی سوور ئةی کؤطای نوور
دپ دةأفصنی نزیک و دوور!

ئةی طوپی ئاپ ،رووطةی هةستم
رةنط و بؤنت دةکا مةستم.

ئةی طوپی طةش، ثةری‌شصوة 
شةونم لة إأووت خاپی زصوة!

ئةی نموونةی جوانی و ثاکی
تؤ ثرشنطی یاری تاکی...


گل سرخ

ای گل سرخ ، ای خرمن نور
دل می‌ربایی چه نزدیک باشی، چه دور!

ای گل شاداب ، ای نوازشگر احساس
رنگ و بوی تو مرا مست می‌کند.

ای گل خوشرنگ، ای پری‌سیما
بر چهره از شبنم خال سیمین داری!

ای مظهر زیبایی و پاکی

تو فروغی از جمال یار یگانه‌ای...

شعر کردی به نام « چاوه روانی» به معنی انتظار

تا که ی بنالیم بو تو گیانا تا که ی بسوتیم
ئه ی بریارت وا نه بو فه رموت من روژی هه ر دیم

زستان وا رویی به هاریش هات تو هه ر نه هاتی

ژهری تالی چاوه روانیت دامی تو له جیاتی

ئه ی تو خو نازانی ده ردی چاوه روانی

تا چه ن به ئازاره برک و اش و ژانی

گیانا بو نه هاتی عازیز بو نه هاتی نه تپرسی هه والم اش و مه رگه ساتی

شه و نیه ئه گه ر جاری خه ونت پیوه نه بینیم

وا ئه زانم له باوشم دای له سه ر سه رینم

که چاو هه ل دینم گیانا بالای به رزت نابینم

دوباره ده م سوتینی اش و زامی برینم

گیانا که م زو وه ره نازدارم زو وه ره به س جاری بت بینم گیانم بو خوت به ره

ترجمه لفظ به لفظ فارسی 

تا کی بنالم جانا تا کی بسوزم

ای که فرموده بودی من روزی می آیم

زمستان اینچنین رفت و بهار هم آمد اما تو نیامدی

در عوض زهر تلخ انتظار را به من چشانیدی

تو که نمی دانی درد انتظار را

نمی دانی که چقدر تلخ است زخم و رنج دردش

جانا چرا نیامدی، عزیزم چرا نیامدی نپرسیدی احوالم را، دردم را، رنجم را

شبی نیست تو را یک بار در خواب نبینم

گمان می کنم در آغوشم هستی ، کنار من نشستی

اما وقتی چشمانم را باز می کنم قد رعنای تو را نمی بینم

دوباره می سوزاند من را درد و رنج زخمم

جانان من زود بیا نازنینم زود بیا تا برای یک بار هم که شده ببینمت ، جانم را بگیر و برای خود ببر

داییک

بلند به‌ژنا له سه‌ر چئ‌نگئ چیانێئازێز داییکێ، غه‌ریبا ناڤ دیانێ
تو داییکا هه‌رچئ ئه‌رمان هه‌رچئ ده‌نگێ
له‌ڤا ده‌ریایئ وه تووفان نه‌هه‌نگێ

هه‌دوورا هه‌رچئ داییکئ بایدا لاوێ
ئارئ پاک مای ژه زه‌رتشت ئه‌لاوێ

داییک هێلێن وه‌تالێ دڵ وه ئارێ
له هه‌ر‌چئ فه‌سلی بئ باران ده‌بارێ

داییک رووناهیا چاڤئ‌نه پایێ
تو ئاخر به‌رگا ژه دیرووکئ مایێ

داییک ئالا وه‌ به‌ژن هین وه پئ یێ
سا هه رچئ داییک چاڤ له رئ تو رئیێ

بڵورێن داییک ئیرو دڵ وه ژانن
بڵورێن هیلکێ وه تال بزانن

بروسکا ئاسمان هیجاندئ دززین
گوریفا سه‌وری ته داییک سا خوه زین

داییک ئشکه‌ستئ مه‌رخا فه‌ک وه خوینێ
نه‌قلئ لاچینێ له حه‌بسئ ده‌خویینێ

داییک وه ده‌رد بئ‌ویژ خانئ که‌لمیشێ
له‌ڤا یوردئ غه‌ریب فکرئ مه بکشێ

له ناو ده‌نگی برینه هه‌ر چئ به‌خشێ
ناڤێ ته ئه‌ز ده‌بیم ئازیز وه ره‌فشێ

داییک ئه‌رمان ده‌بین ئه‌رمان دیسا تئ
چیایئ گوڵ لئ بوی خه‌رمان دیسا تئ

داییک وه پئ بمێن رئ ئاڤره‌شێن که
کوراسێ یووسوفی هانین تو بێن که

*********

وه لات ساته را که‌نعانه ئازێز جان
چاڤئ گیشتئ ویدا پانه ئازێز جان

وه‌ره رئ‌کووچئ وه‌ندا بووی وه رئ که
چیان ژه رئ هلێن هێلێنئ چئ که

هێلێنئ قه‌وسئ له مێڤان وه به‌هار که
وه ره ره‌فشئ زه‌مینئ له مه پار که


• • •

ترجمهء شعر مذکور به فارسی؛


بلند قد سر تیغ کوهستانی

عزیز مادری غریب میان مادرانی


تو مادر هر چه آرزو هر چه صدایی

در این دریای طوفانی نهنگی 


آرزوی هر چه مادر پسر از دست داده ای 

آتش پاک مانده از زرتشت شعله ای 
مادر آشیانه خالی دل آتشی 
به هر چه فصل بی باران است میباری 
مادر روشنایی چشمهای بیداری 
تو آخرین برگ از تاریخ مانده ای 

مادر پرچم بلند و هنوز افراشته ای 
برای هر چه مادر چشم به راه تو راهی 
لالایی بگو مادر امروز دلها دردمند هستند
لالایی بگو گهواره را خالی بدان 

صاعقه ای که آسمان را تکان داد دزدیدند 
گلوگه صبر تو را برای خود رشته کردند 
مادر شکسته سرو دهن خون آلود هستی 
قصه لاچین را در حبس می خوانی 
مادر با تمام درد بگو به خان کلمیشی 
در این سرزمین غریب فکری برای ما بکش 
در میان آواهای هر چه خواننده است 
اسم تو را می گویم عزیز و زیبا هستی 

مادر آرزو می گوید آرزو باز می آید 
کوه گل در آن رویش کرده خرمنی باز می آید 
مادر سر پا به ایست راه را آب و جارو کن 
پیراهن یوسف را آوردند تو بویش کن 
سرزمین برای تو کنعان است عزیز جان 
چشم تمام آنها بیدار است عزیز جان 
بیا کوچ گم شده را راه به راه کن 
کوهها را از سر راه بردار آشیانه را درست کن 

آشیانه پاییز را برای مهما نها بهار کن 

بیا زیبایی زمین را بین ما تقسیم کن

لیلی من تویی تا مردن

ده رمانِ زامان، دَرده گه یْ کاریم (درمان دردهای زخم کاریم)


هامْ رازِ نالَه یْ ، شُوان بی داریم (همراز ناله شبهای بیداریم)



راحَتی جَستی مِیْنَتْ بارَگَم (آرامش جان محنت بار من)


مَرحمِ سینه یْ پِر ژِه خارَگم (تسکین دل پر ز خار من)


آیْ را حَتی جَستی مِیْنَتْ بارَگَم (آرامش جان محنت بار من)


مَرحمِ سینه یْ پِر ژِه خارَگم(تسکین دل پر ز خار من)


کُوا لِیْلی، نیا لِیْلی، چیا لِیْلی (کجاست لیلی، لیلی نیست، لیلی رفته)


خیال دُ وِیْ تُاو نیشْتَنِ وَ جَرْگَم (فکر وخیال تو ناگهانی بر دل من نشست)


وَه دوریتْ قَسَمْ ، رازیمُ وَ مَرْگَم (به دوریت قسم به مرد نم راضیم)


هی چه مانمَ رﻳﮊاوْ، روخسارَم زرْدَه ن له داخِ یارانْ پیرانِمُ کَردَنْ (چشمانم مانند ریجاب است"نام رودی در یکی از مناطق کرمانشاه" رخسارم زرد است غم یاران پیرم کرده است)


آیْ شَرطِِمْ شَرطیوَنْ، مَجْنونْ شَرط کَردَ ن (عهد من همان عهدیست که مجنون بسته)


لِیْلِی مِن تونی تا وِ رویِ مَردَنْ(لیلی من تو هستی تا زمان مردن)

کُوا لِیْلی، نیا لِیْلی، چیا لِیْلی (کجاست لیلی، لیلی نیست، لیلی رفته)

برای تو

بۆ تۆ

من ده زانم زرده خه نه ی
سه ر لێوت چه ند جوانه
به ڵام
هه ر گیز نه م دیوه
بزه ی ئه م لێوانه
ئاخر ئازیزه که م
تۆ لێم ونی
تۆ دیار نی
تۆ ته نیا خۆ شه ویستی
خه یاڵاتی دلی شکاوی منی
تۆ ونی خۆ شه ویستم
تۆ ته نیا مانای هه ست بزوێنی
شێعری منی
به ڵام ئازیزه که م
تۆ ئه زانی
هه رچه ند که نات بینم
به ڵام ده نگی خه نده ت
ئه بزوێنێ
دڵی سڕم
.................................................. .......... .......................

برای تو

خنده هایت
رو لبات چند شیرینه
اما
هرگز ندیدم لبخندهایت را
آخه نازنینم
تو گمشده منی
تو ناپیدایی
تنها عشق
خیالات دل شکسته منی
تو گمشده منی
تو تنها معنی واقعی
شعر منی
نازنینم
هیچ می دانی
هر چند که ناپیدایی

اما دل شکسته ام می گوید

می آید صدایی.

بی تو

نه مردم من ئه گه ر ئه مجاره بی تو

نه چم، شه رت بی، هه تا ئه م خواره بی تو

ده روونم خالییه، وه ک نه ی ده نالی

هه واریکی چ پر هاواره بی تو

بیناییم کویره، هه لنایی به رووی که س

موژه م یه ک یه ک ده لیی بزماره بی تو

هه موو ئه غزایی نالینم ده نالی

سه راپام میسلی موسیقاره بی تو

قه سه م به و شه ربه تی دیداری پاکه ت

شه رابم عه ینی ژه هری ماره بی تو

له کن تو خار و خه س گولزاره بی من

له کن من خه رمه نی گول خاره بی تو

له کن من با وجوودی ناس و ئه جناس

که سی تیدا نییه ئه م شاره بی تو

هه تا توم ئاشنا بووی، ئاشنام بوون

ئه میستا موو به مووم ئه غیاره بی تو

هه موو روژی له تاو هیجرانی ئه مسال

ته مه ننای مردنی پیراره بی تو

له حه سره ت سه روی قه ددت چاوی " نالی"

دو جوگه، به لکو دوو رووباره بی تو

ترجمه: فارسی 


نمردم من اگر این بار بی تو

زندانی از خود خواهم ساخت تا خود را در آن حبس کنم بی تو

قلب‌ام خالی است از هر شادی و

همچون نی فریاد پر غمی بر می‌آورد بی تو

چشمان‌ام دیگر کسی را نخواهد دید بمانند کوران

پلک‌هایم انگار میخ‌های طویل آسیاب بادی‌ست بی تو

ذره‌ذره‌ی وجودم ناله برآورده

انگار سازی‌ست که تنها ناله بر می‌آورد بی تو

قسم به آن تلاقی دیدارت که همچون شربتی پاک در وجودم ریخت

شراب‌ام دیگر زهره‌ماری‌ست بی تو

از برای تو خار و خس گلزار است بی من

از برای من خرمنی از گل خاری‌ست بی تو

از برای من این همه شلوغی و هیاهو

انگار شهری‌ست خالی از همه بی تو

وقتی تو بودی، همه بودن

اما حتی موهایم با هم بیگانه‌اند بی تو

هر روز از درد جدایی امسالت التماس مرگ پارسالم بی تو

از حسرت سرو قدت چشمان "نالی"

دو جوی آبی که نه بلکه دو رودباریست بی تو

ئالار نگین

والاره نگین پیروز و خوه ش ته هلبیزم دی چم ب مه ش 
تو سه ر ملی خورتی کوردا تو ناو سه دان یه ک روژا گه ش
ئالاتی ره نگی تو بناوی ده نگی تو
بناوی ده نگی تو نیشانا جه نگی تو
ئه ی خورتی کوردا سلاوی لیت بی 
ئا لاتی ره نگی تو بناوی ده نگی تو
نیشانا جه نگی تو , ئه یکه چی کوردا سلاوی لیت بی
ئیرومه تو کریه همبیز, روژه ک وی بی تو بکم ریز
تو سه ربانا و هیوانا , روژا شادی ته خه م و خه ی
که سکر سور وزه ر, ئیستیر و گه و هه ر
نیشانا زافه ر, ئه ی خورتی کوردا سلاوی لیت بی
که سکر سور وزه ر, ئیستیر و گه و هه ر
نیشانا زافه ر, ئه ی خورتی کوردا سلاوی لیت بی
ئا لاتی ره نگین پیروز و خوه ش ته هلبیزم دی چم ب مه ش
تو سهر ملی خورتی کوردا تو ناو سه دان یه ک روژا گه ش
ئالاتی ره نگی تو بناوی ده نگی تو نیشانا جه نگی توئه ی که چی کوردا
سلاوی لیت بی

ترجمه فارسی 

ای پرچم رنگین , پیروز و شاداب
ترا در آغوش فشرده و اهسته راه خواهم پیمود
تو بر شانه های جوانان شجاع کرد 
بعد از مدت ها , روزی خواهی درخشید
تو پرچم رنگینی 
تو پر آوازه ای 
تو نشانه نبری , ای جوان کرد درود بر تو
تو پرچم رنگینی 
تو پر اوازه ای 
تو نشانه نبردی , ای دختران شجاع کرد درود بر شما
اکنون تو راجمع کرده ام در جلد گذاشته ام روزی فرا خواهد رسید که ترا بر خواهم افراشت 
بر بامها و بر ایوانها , در روزهای شادی ترا میگسترانم 
سبز و سرخ و سفیدی , تو گوهر و ستاره ای 
نشانه پیروزی هستی ای دختر کرد درود بر تو باد
تو پرچم رنگینی تو پر اوازه ای 

تو نشانه نبردی ای جوان کرد درود بر شما باد

ئیواره یه وا ....

یواره یه وا هه لگره سا گوزه یی تازه
ریی کانی قوبان مونتظیری جلوه نازه 
به رده ر گه که تان قیبله ی روی ئه هلی نیازه
ئیواره یه وا هه لگره سا گوزه ای تازه
چه ن جوانه به رو مغریب ئه چی زه رده ئه دا لیت
پرشنگی خشل ئه بلق ئه کا دوری به ری ریت
روژی ده می که ل حاضره بو بو پیشکه شی به ر پیت
ئیواره یه وا هه لگره سا کوزه ای تازه
ئیواره یه وا ده ر که وه سا جوانه کچی دی
ئه ی وردی قصه و به سته ی گشت کور گه لی سه ر ری
سوتاوی جوانیتن هه مو کی کوری کی بی
ئیواره یه وا هه لگره سا گوزه ای تازه
وه ک سویسکه برو ئاسکه نیگای چاوی ره ش و مست
پر ئیشوه بچرخینه ئیتر هیچ مه به ده ربست
چه ن مال ئه رمی چه ن شل ئه بی هیزی دل و ده ست
ئیواره یه وا هه لگره سا گوزه ی تازه
وه ختی که ئه چی چه شنی نه سیم له نجه به رو مال
ئه گریجه ی ته ر پخشه له سه ر کولم و خه ت وخال
شه ریانه شه مال پنجه له سه ر ره نگی گه ش و ئال
ئیواره یه وا هه لگره سا کوزه ی تازه
ترجمه : فارسی
هنگام عصره کوزه ی ابتو بردار
راه چشمه "قوبان"منتظر ناز راه رفتن توه
جلو در خونه تون قبله دلهای پر نیازه
عصر شده کوزه ابت رو بردار
چقدر زیباست هنگام عصر که نور افتاب بهت خورده
و تلا لو رنگارنگ پولک های روی پیرهنت
افتاب هم واسه قربونی شدن جلو پات حاضر شده
عصره کوزه ی ابتو بردار
عصر شده بیا بیرون ای دختر زیبای ده
ای ورد حرفها و شعر های همه پسرای سر راه
همه در حسرت زیبایی تو ان
عصر شده کوزه ابت رو بردار
مثل کبک خرامان راه برو و اون چشمای سیاه مثل اهوتو
بچرخون و اصلا فکر نکن که
چند تا خونه دل وخراب میکنی یا چند قلب و دل از تپش می ایسته
عصر شده کوزه ابتو بردار
وقتی که مانند نسیم با ناز وادا برمی گردی خونه
موهای خیست روی گونه ها و صورتت پخش میشه
باد شمال با دستاش رو رو سرخی گونه هات رو نوازش میکنه

عصر شده کوزه ابت رو بردار.

دلى من

دڵــی مـن گۆرسـتانــیـکەو ھـەزاران خـۆزگەی تیـایـە

ئەزانم ھیچیان نایەتە دی تا دڵخۆش بم لـەم دونــیایە

گەیشتن بـە تـۆش خـۆزگـەیەکەو لە نـاخی دڵـمـایــە

بـۆچی دەبـێ دڵـی مـن وابـێ ئاخـر ژیـان بـۆ وایـە؟

خۆزگە بۆ تەنیا ساتێ بۆنـی گوڵی لـێوتم بـکردایـــە

دەپــێـم بـڵێ ئـــەی دڵــی دامــاو ناخـم بــۆ وایــە؟

خەتای تۆیە تاوان باری یان چاوت بە عشق ھەڵنایە؟

~لـــه ‌مـــه‌دحـــی تـــۆ چــی بــڵــێــم~

له‌مه‌دحی تؤ ئه‌ی شای جیهان
هه‌رچی بهینم بؤ یادت نابێت شایان
منی کوردی داماو دوور له‌تؤ ده‌جریوێنم
له‌عه‌شقی تؤ وا ریز ده‌که‌م ووشه‌کانم
ئه‌رئ ئه‌ی نوور کئ ده‌توانئ وه‌سفت بکات
باشتر له‌وه‌ی تؤ چاککردووه‌ کئ پئ ی ده‌گات
ئه‌رئ ئه‌ی ره‌حمه‌ت من چؤن پیت هه‌ڵبڵێم
زمانی من کورته‌ به‌ پایه‌ی تؤ ناگات
ئه‌م په‌یفانه‌ له‌دڵێکی ژه‌نگ گرتوو ده‌رده‌چن
به‌لام له‌به‌ر تؤزی به‌رپێت وا هه‌ڵده‌چن
سا به‌ڵکو خوایه‌ رؤژیک پێت بگات

له‌جیهانی دوارؤژ شایسته‌ی شفاعه‌تت بن